Kriz ve Kayak... Ne alaka demeyin...

Amerika'daki finans kurumları birbiri ardına tepetaklak giderken, bizim memlekette de kriz havası var. Borsa hızla düşüyor, dolar değer kazanıyor, siyasetçiler de bunlarla uğraşacaklarına birbirleri ile ve de bazı patronlarla uğraşmayı yeğliyorlar.

Yıllar önce Amerika'da yaşadığım dönemde kayak sporu ile tanıştım. Orada bizde o dönemde olduğu gibi bir zengin sporu değildi. Şimdi bizde de artık eskisi gibi pahalı bir spor değil. Canım tatlı olduğu için korkağım, korkak olduğum için de hiçbir zaman zerafetle güzel kayan biri olamayacağım. Olsun. Önemli olan benim bu spordan zevk almam. Kayak öğrenirken, öğretmenlerin size söylediği çok temel kurallar var. Bunlardan biri de buza denk geldiğinizde paniğe kapılmamak ama lakayt da kalmamak, kayakları kontrol etmeye kalkışmamak ve dengede durarak, buzlu kısmı atlatmaya çalışmaktır. Buza gelip, panikler ve fren yapmaya kalkarsanız ya da dengenize ekstar dikkat etmezseniz illa düşersiniz.

Krizlerin de yokuş aşağı kayarken buza denk gelmekten farkı yoktur. Panik olur ya da aldırmazsanız düşersiniz ve yokuşun aşağısındaki hedefiniz (tasarruf, emeklilik vs.) sizi daha uzun süre beklemek durumunda kalır.

Hal böyle iken vatandaş ne yapsın? Öncelikle ayağını yorganına göre uzatsın, harcamalarına bir göz atsın, kısılabilecek herşeyi kıssın. Varsa borçlarından kurtulmaya baksın. Dolmuşta iki durak önce inip yürümek 25 kuruş fark ettiriyorsa, iki durak önce inip yürüsün, ihtiyaçlarını hemen gidip satın almak yoluyla değil de eş, dost ve akraba ile ödünç ya da takas yoluyla gidermeye çalışsın. 3-5 kuruş parasını dolara yatırmasın, eskaza elinde birazcık hisse senedi varsa, satmaya kalkmasın. Sakin olsun, dengede kalsın ve buzlu yeri atlatıncaya kadar beklesin.

Harcamaları kontrol etmenin ve nerelerde gedik olduğunu tespit etmenin bir yolu da belli bir süre boyunca cebinizden çıkan her kuruşu kayıt etmektir. Böylece her sabah işe giderken aldığınız iki poğaçanın ya da sandviçin esasında cebinizde zaman içinde nasıl bir delik açtığını görebilirsiniz.