Kredi kullanacaksaniz bankalara dikkat edin!

Kredi kullanmanin bazen kacinilmaz oldugu buyuk alimlarda cok dikkatli olmak gerek. Dun ev sahibi olmaya kalkistigimda kisa sure icin de olsa Euro cinsinden borclandigimi yazmistim. Eger bu krediyi 3 ayda kapatacak durumda olmasaydim bu is hayatimin ciddi hatalarindan biri olurdu. Asagida yazacaklarim 2004 yilina ait gozlemlere dayaniyor. Bankalar eger web sitelerindeki bilgileri detaylandirmislarsa ve hesaplama araclarini duzenlemislerse bunu bilemem fakat, dikkat edilmesi gereken seyler var.

Oncelikle Euro cinsinden kazanmadigim icin Euro cinsinden borclanmamam gerekirdi zira bu ciddi bir kur riski tasimak anlamina geliyor. Ancak TL faizler cok yuksek seyrediyordu ve ben krediyi kisa surede kapamayi hesapliyordum. Bu bilginin isiginda Finans'tan anladigini dusundugum (kendisi CFO'dur) bir arkadasimin yonlendirmesiyle USD yerine Euro borca girdim. Bunu yapmadan evvel de cogu kisi gibi bankalarin internet sitelerinde kullanima sunduklari Hesaplama Araclarindan faydalandim. Oysa bankalarin cesitli adlar altinda aldigi bazi masraflar (dosya masrafi vs.) ve zorunlu olarak yaptirdiklari Hayat Sigortasi masraflari bu araclarda yer almiyordu. Web sitelerinde bunlardan kisaca ve bazen farkli yerlerde bahsedilse dahi, tutarlari veya nasil hesaplanacaklari aciklanmiyor(du).

Tum yaptigim arastirmalarda her ay sabit belli bir miktar Euro odeyecegimi dusunurken cok yanilmisim zira faiz uzerinden %5 tutarinda BSMV ve %15 tutarinda KKDF kesintisi varmis. Buna mukabil, bankanin hesaplama araci da, bankadaki yetkililerin elime verdikleri sabit odeme plani da bunlari icermiyordu.

Ayrica bankaya dogrudan doviz hesabimdan otomatik odeme talimati verdigim halde yine de doviz alis/satisi islemi yapmis gibi Kambiyo Muamele Vergisi kesiliyordu.

Tum bunlar daha evvel ongoremedigim masraflardi. Hatta ustalikla saklandiklarini dahi dusunuyorum. Bana her islemi tamamladiktan sonra son dakika elime tutusturduklari sozlesmede bunlar bir sekilde vardi ama ortalama bir vatandasin anlayabilecegi sekilde yazilmamisti. Sozlesme okumaya alisik biri olarak bunlari gorup sorguladigimda, bankadaki yetkilinin onlarin sabit odeme plani icinde olduklarini soylemis olmasi da hayli ilginctir. Ayrica daha kredi basvurusu yaptigimda onceden incelemek icin sozlesmeden bir ornek istedigimde, sozlesmeyi ancak gerekli meblaglar ve odeme plani cikinca basabileceklerini soyleyerek vermemislerdi. Buradaki taktik vatandasa detayli inceleme firsati birakilmamasi esasina dayaniyor herhalde. Oysa herhangibir baska sozlesmenin isim, adres ve odeme plani gibi kisisel detaylarini kapatarak bir kopyasini vermeleri mumkundu. Neden basiretimin baglandigini ve daha israrci davranmadigimi hatirlamiyorum tam olarak. Esasinda biraz ugrasmak ve belki Tuketici Dernegine sikayette falan bulunmak gerekirdi ama ilk kez ev sahibi olmanin verdigi heyecan ve yapilmasi gereken onlarca is nedeniyle bununla ugrasmayi o zaman beceremedim.

Bu isleri daha evvel yapmis kisilere danisarak ya da eger bankaci tanidiklariniz varsa onlardan bu detaylari ogrenerek kendinizi guvenceye alabilir, belirsiz riskleri bertaraf etmis olursunuz.