The Simple Dollar'dan Bir Kitap Özeti: Your Money or Your Life

I would like to thank Trent Hamm, the owner of The Simple Dollar for the following book review. He was kind enough to let me translate his review and publish it here.

Bu kitap özeti için The Simple Dollar’ın sahibi Trent Hamm’e teşekkür etmek istiyorum. Özetini tercüme etmemi ve burada paylaşmamı nezaketle kabul etti.

NOT: Tercüman olmadığımı ve anlama sadık kalmaya gayret ettiğimi belirtmek isterim. Bu çeviri eminim çok daha iyi yapılabilirdi.

“Your Money or Your Life yerel kitapçınızda bulabileceğiniz tipik bireysel finans kitaplarından çok farklı bir kitap. Öncelikle, kitapta bireysel zenginliğinizi artırmakla ilgili çok az net bilgi var. Milyoner olmak üstüne yazılmış kitaplar arasında bu oldukça farklı bir yaklaşım.

Pekiyi Your Money or Your Life ne öneriyor? Kitap zengin olmaya odaklanmak yerine, kişinin hayatındaki temel değerlere yakından bakıyor ve hayatı ve parayı bu değerlerle paralelleştiriyor. Buradaki fikir birçok kişinin hayatındaki parasal sorunların esasında hayatlarında net bir yön olmayışından kaynaklanması: insanlar sadece para kazanmak için çalışıyorlar, yaptıklarını çok sevdikleri için değil.

Kitap hayatınızdaki bu gerçeği ortaya koymak için sayısız alışılmadık yönteme başvuruyor. Kitabın önemli bir kısmı değerlerinizi tariflemeye ve bunları gerçek finansal perspektife oturtmaya adanmış, hatta konuyu işinizi bırakmanız gerektiğine kadar götürüyor. Hızlı bir şekilde zengin olma fikri karşısında aforozluk bir yaklaşım ama yine de çok aydınlatıcı.

Kitabın gerçek amacı parayı yönetme biçiminizi değil, parayla olan ilişkinizi yeniden düzenlemek. Biraz “New Age” vari görünebilir, çünkü öyle. Kitap birçok kişi için tam zamanlı çalışmanın en iyi hayat biçimi olmadığını vurguluyor ve herkesin kendisi için en iyi hayat tarzı olarak tanımladığı şeyi aramasını, başkalarının beklenti ya da talepleri doğrultusunda bir hayat yaşamamasını çekinmesizce vurguluyor.

Kitapta pek çok kısa hikaye ile birlikte bir sürü de detay var. Bireysel Finans kitabı olarak uzunca bir kitap ve genel yaklaşımını benimsemeseniz de birçok düşündürücü hususu kapsıyor.

Your Money Or Your Life

Plan paraya bakış açınızı değiştirebilecek bir seri psikolojik balyozla açılıyor. Aşamalar nispeten alışılmadık ama genellikle paranın sizin inandığınız değerini değil de sizin hayatınızdaki gerçek değerini günışığına çıkartıyor.

1. Aşama

Your Money or Your Life daha açılışta ilginç bir yön alıyor. İlk adım kazandığınız tüm parayı kuruş kuruş hesaplayarak geçmişinizle barışmanıza odaklanıyor. Evet, daha ufacıkken çim biçerek para kazandığınız günlere döndürüyor. Kazandığınız tüm parayı bir araya toplatıp, sahip olduğunuz her şeyin değerini borçlarınız hariç ortaya çıkarttırıyor. Sonuç genellikle şaşkınlık verici oluyor ve para ile ilişkiniz konusunda pek çok gerçeği ortaya döküyor.

2. Aşama

Hesaplamayı yapıp da gelirinizin ne kadarını çarçur ettiğinizi açığa çıkartınca (genellikle %100… bir düşünün!), ikinci adım sizi gerçek saat ücretinizi hesaplamaya yöneltiyor. Temel olarak saat ücretinizi alıp, belli bir sürede (bir hafta mesela) ne kadar kazandığınızı hesaplayın. Daha sonra işe gidişte ve diğer işle ilgili aktivitelerde ne kadar zaman harcadığınızı hesaplayın ve arabanızın aşınma payı, dışarıda yenen öğle yemeği ve işle ilgili eğlenceye ayrılan para gibi bu ekstralar için ne kadar para harcadığınızı hesaplayın ve ilk rakamdan çıkartın. Sonuç genellikle şaşırtıcı ölçüde düşük bir saat ücreti oluyor ve elde ettiğiniz gelir gerçekte sadece bu.

3. Aşama

Bu aşama için en azından başlangıçta biraz daha geleneksel denebilir : Tüm gelirinizi ve para harcadığınız her şeyi kaydediyorsunuz.. Your Money or Your Life Kitabı bunu bir rutin haline getirmek için aylar boyunca yapmanızı önerse de ilave bir adım sayesinde birinci ayda bile çoğunlukla birçok gerçek ortaya çıkıyor. Tüm harcamalarınızı listeleyerek, 2. adım’da hesapladığınız “gerçek” saat ücretinizi kullanarak bu harcamalar için ne kadar çalışmanız gerektiğini hesaplıyorsunuz.
Kendimden örnek verecek olursam: Oldukça iyi kazandığımı düşünmeme rağmen gerçek saat ücretimi hesapladığımda sadece saatte 7 dolar olduğunu gördüm. Bu tür bir para için yolun karşısındaki benzin istasyonunda da çalışabilirdim! Bu ücreti bazı rutin harcamalarıma uygulamaya başladığımda bazı şeyleri elde etmek için harcadığım zaman korkutucu bir hal aldı. Yeni laptopuma sahip olmanın bedeli asgari 200 saat çalışmaktı ki, elektrik ve internet masraflarını saymıyorum bile.

4. Aşama

Bu adım esasında hayatınızdaki masrafları değerlendirmeniz için yeni bir filtre: 2. Aşamada Hesapladığınız Hayatınızın Gerçek Maliyeti (harcadığınız extra sürelerin ilave edilmiş olduğu saat ücretiniz eksi ilave masraflar).
Hayatınızdaki her harcama için kendinize şu soruları sorun:
Buna harcadığım hayat enerjisi karşılığında gerçekten bir tatmin ve değer elde edebiliyor muyum?
Hayat Enerjimi bu şekilde kullanmam değerlerim ve hedeflerimle örtüşüyor mu?
Eğer çalışmasaydım bu masraf nasıl değişirdi?
Şaşırtıcı sonuç hayatınızdaki zaman ve para harcamalarınızın para kazanmayı sürdürmeniz için birer araç olduğu gerçeği. Bu masraflar sizin için gerçekten önemli olanı ortaya koymuyorlar.

5. Aşama

Bu aşamada gereken gelir ve masraflarınızı mukayese eden bir şema yapmanız. Bunu bir sayfa grafik kağıdı ya da Excel ile yapabilirsiniz ama esasında yapmanız gereken ay boyunca kuruş kuruş gelirinizi ve harcamalarınızı kayıt altına almanız. Bir kez bunu yaptınız mı hedefiniz bu iki çizginin arasını olabildiğince açmak. Bunu nasıl yapacaksınız?

6. Aşama

Bu aşama harcamalarınızı minimize etmek ve zamanınızın değerini maksimize etmeye odaklanıyor. Basitçe, tutumlu yaşamanız gerek demek. Kitabın oldukça uzun bu bölümü hayatınıza ilave edebileceğiniz basit tutumlu yaşam önerilerini listeleyen çok güzel bir bölüm. Bu bölüm muhtemelen borcunuzu azaltmanıza ve tutumlu yaşamanıza odaklanması açısından diğer bireysel finans kitaplarına en çok benzeyen bölüm.

7. Aşama

Bu aşama temel olarak işinizi ciddi bir şekilde yeniden değerlendirmenizi ve eğer değerlerinizle örtüşmüyorsa bırakmanızı öneriyor. Bu bölümün tamamı daha evvelki bölümlere dayanarak çok iyi bir argüman ortaya koysa da birçok kişi için bu adım çok korkutucu. Kitap esasen yeni bir hayata sıçrama yapabilmek için hazırlanırken mevcut işinizi bir çeşit “yedek tekerlek” gibi kullanmanızı da teşvik ediyor ama hedefiniz zamanınızı hem kişisel hem de profesyonel olarak tatmin olmak için harcamak olmalı.

8. Aşama

Bu aşamada yapmanız gereken başa baş noktasını bulmak yani yatırım gelirlerinizin yaşam masraflarınızı karşılayabileceği noktayı bulmak. Sizin için öncelikli şeyleri bir kere belirlediğinizde ve yaşam masraflarınız gelirinizden düşük olduğunda, kalan parayı yatırıma yönelterek yatırım gelirinizi maksimize etmeye ve tutumlu yaşamaya devam etmelisiniz. Yatırım geliriniz hayatınızdaki harcamalarınızı karşılamaya başladığında hayatınızda ne yapmak istiyorsanız onu yapabilirsiniz. Bu nokta erişmeyi zorlukla hayal edebildiğim bir nokta. Bu aşamada birkaç gönüllü proje yapabilen, evde oturan ve ufak bir ilave gelir (yatırımlarım değerlenmeye devam ederken bir kısım hatta çoğu masraflarımı karşılayan) için blog yazan bir baba olmak beni çok mutlu eder.

9. Aşama

Son adım yatırımlarınızın harcamaları çıkarttıktan sonra bile artmaya devam ettiği nokta. Artık daha rahat para harcayabilirsiniz ama dikkatli olmak kaydıyla. Kitap toplam paranızı üçe ayırmanızı öneriyor: Ana para (yatırıma yönlendirdiğiniz meblağ), yastık ya da tampon (bir tasarruf hesabında 6 aylık giderlerinizi karşılayacak para) ve “cache” (nakit fazla). Yastık ya da tampon yatırımlardan gelen gelirle sabit bir seviyede kalmalı ve nakit fazlanız da hayallerinizi gerçekleştirmek için harcayabileceğiniz para: kar amacı gütmeyen bir organizasyon ya da kendi işinizi kurmak, yardım derneklerine vermek ya da daha büyük hayaller için yatırıma devam etmek. Bu noktada hayat sizin.

Kitabı Al ya da Alma

Daha Önsöz’de yazarların kendinize sormanızı istediği sorular var:
- Yeteri kadar paranız var mı?
- Ailenizle ve dostlarınızla yeteri kadar zaman geçiriyor musunuz?
- İşinizden eve hayat dolu bir şekilde mi geliyorsunuz?
- Değeceğini düşündüğünüz aktivitelere katılacak vaktiniz var mı?
- İşten çıkarılsanız bunu bir fırsat olarak görür müydünüz?
- Dünyaya yaptığınız katkıdan memnun musunuz?
- Parayla barışık mısınız?
- İşiniz değerlerinizi yansıtıyor mu?
- 6 ay geçinmenizi sağlayacak kadar tasarrufunuz var mı?
- Hayatınız bir bütün mü? Tüm parçalar-işiniz, masraflarınız, ilşkileriniz, değerleriniz- birbiriyle uyumlu mu?

Eğer bu listeyi okuyup da içinizden birçok defa “hayır” dediyseniz bu kitabı alın. Daha fazla kazanmak için paranızla ne yapmanız gerektiğine rehberlik etmekten çok, bu kitap hayatınızı daha anlamlı hale getirmek için paranızla ne yapacağınıza odaklanıyor ve bunu çok iyi bir şekilde yapıyor. Bu kitabı parayla suçluluk dolu bir ilişkisi olup da bunu gerçekten düzeltmek isteyenlere özellikle öneririm.

Bu kitabın bir yatırım rehberi olmadığını özellikle belirtmek isterim. Eğer amacınız yatırım önerileri almak ya da paranızı maksimize edecek metodlar bulmaksa, bu kitabı almayın.

Kitapta bir hayli “kendinizle iletişime geçin” tarzı New Age stili duygusallık olsa da finansla olan ilişkisi bu bakış açısına güçlü bir değer kazandırıyor. Bu stil bazı okurları uzaklaştırsa da, kitap piyasadaki diğer kişisel finans kitaplarından tam da bu stil nedeniyle farklılaşıyor.

Ben kitabı çok beğendim. Esasında hayatımı değiştirdi. Sizin de beğeneceğinizi umuyorum".